Ocenianie osobowości przez pryzmat wyglądu

Badania naukowców z Wolnego Uniwersytetu w Amsterdamie potwierdzają wysokie znaczenie wyglądu w trakcie oceniania innych ludzi. Badacze odkryli, że na podstawie określonych elementów twarzy mamy skłonność do wyciągania wniosków na temat społecznych cech osobowości.

Nie oceniaj książki po okładce. Tak właśnie brzmi często powtarzane przysłowie, które jest nierzadko wdrażane od najmłodszych lat życia. Jak się jednak okazuje, pierwsze wrażenie ma niebagatelne znaczenie, a wygląd zewnętrzny jest oceniany względnie automatycznie, stosunkowo niezależnie od wyznawanych wartości, norm czy nastawienia psychicznego.

Według nowych badań przeprowadzonych przez zespół naukowców z Wolnego Uniwersytetu w Amsterdamie wygląd twarzy ma duże znaczenie w obliczu ocen innych ludzi, w szczególności podczas tworzenia wyobrażeń o społecznych cechach osobowości. Zdaniem badaczy ludzie najczęściej polegają na tym subiektywnym wymiarze, oceniając cechy związane z towarzyskością, przyjaznością i odczuwaniem ciepła od drugiej osoby.

Wspomniane badanie zostało podzielone na 5 mniejszych, podczas których zbierano dane odnoszące się do konkretnych elementów towarzyskiej i przyjacielskiej twarzy. Przykładowo, w jednym z badań poproszono uczestników o ocenę potencjalnych kandydatów do pracy. Wówczas odkryto jeszcze jeden szczegół: badani, przeprowadzając eksperymentalną rekrutację, opierali swoje sądy bardziej na pozornych właściwościach kandydatów niż na potwierdzonych i obiektywnych kompetencjach.

Dlaczego uczestnicy badania określali niektóre twarze miarą towarzyskości? Odpowiedź może być związana z preferowaną ekspresją emocjonalną. Cechy społeczne są ściśle związane z tą sferą funkcjonowania człowieka. Na podstawie badań udowodniono, że ludzie wierzyli, iż potrafią wykrywać te cechy osobowości na bazie ekspresji mimicznych. Wnioski badaczy potwierdzają siłę wyglądu w kontekście oceniania innych i jeszcze większą rolę zewnętrznych właściwości twarzy względem sytuacji społecznych.

Źródła: B. Jaeger, A. M. Evans, I. van Beest, Understanding the role of faces in person perception: Increased reliance on facial appearance when judging sociability, „Journal of Experimental Social Psychology” 2022/ Psychology Today/ A. Todorov, C. Y. Olivola, R. Dotsch, P. Mende-Siedlecki, Social atributions from faces: Determinants, consequences, accuracy and functional significance, „Annual Review of Psychology” 2015, nr 66, s. 519-545.