Odkryto dziesiątki swobodnych planet
- Data publikacji: 23.12.2021, 14:22
Astronomowie odkryli co najmniej 70 planet, które unoszą się swobodnie w przestrzeni, nie okrążając żadnej gwiazdy.
Planety swobodne są ciałami niebieskimi o masie porównywalnej z planetami Układu Słonecznego, które nie krążą wokół żadnej gwiazdy. Ich pochodzenie jest enigmatyczne: mogły one zostać wyrzucone z macierzystych układów planetarnych, ale też powstać jak gwiazdy, wskutek zapaści obłoków materii międzygwiazdowej. Jako że nie towarzyszą one gwiazdom, wiele metod wykrywania planet pozasłonecznych nie ma w ich przypadku zastosowania. Jednak w pierwszych milionach lat istnienia same planety emitują promieniowanie podczerwone, które może zostać zarejestrowane przez odpowiednie detektory na teleskopach.
Międzynarodowy zespół astronomów badał pobliskie obszary gwiazdotwórcze, położone w gwiazdozbiorach Skorpiona i Wężownika. Kluczowe obserwacje wykonano z użyciem teleskopów Europejskiego Obserwatorium Południowego; w pracy wykorzystano też pomiary sondy kosmicznej Gaia. Najsłabsze obiekty widoczne w podczerwieni mają zbyt małe masy, aby być gwiazdami. Jeżeli rzeczywista masa takiego obiektu jest mniejsza niż 13 mas Jowisza, jest on uznawany za planetę; jeżeli większa (lecz wciąż niegwiazdowa), jest to brązowy karzeł. Oszacowanie masy wiąże się z jasnością i wiekiem obszaru gwiazdotwórczego. Z upływem czasu planeta ochładza się, a jej jasność maleje. Ze względu na niepewność wyznaczenia wieku, naukowcy nie są pewni co do masy, a więc także natury części obiektów. W zależności od przyjętego wieku, w obserwowanym obszarze znajduje się od 70 do 170 obiektów o masie planetarnej.
Przyszłe obserwatoria, takie jak budowany obecnie Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT), pozwolą lepiej scharakteryzować te obiekty. Obserwacje słabo świecących planet swobodnych są istotne w zrozumieniu rozwoju układów planetarnych i całej Galaktyki. Ich liczba w Drodze Mlecznej może sięgać kilku miliardów.