Potwierdzono, że wirus SARS-CoV-2 przeszedł z norki na pracownika fermy

W grudniu 2021 roku na stronie Clinical Microbiology and Infection opublikowano badanie naukowców, w tym polskich, według którego wirus SARS-CoV-2 przeszedł z norki na pracownika fermy. 

Autorami badania są naukowcy z: Medycznego Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz fińskiego Uniwersytetu w Helsinkach. Praca miała na celu zanalizować możliwość rozprzestrzeniania się odzwierzęcego wirusa SARS-CoV-2 poprzez zastosowanie sekwencjonowania genomu patogenu. 

W 2020 roku w Danii wirus szybko zaczął się rozprzestrzeniać wśród norek na fermach, powodując chorobę układu oddechowego. Sekwencjonowanie genomu wirusa o pełnej długości ujawniło nowe warianty wirusa u tych zwierząt. Zakażenia wśród futerkowych zarejestrowano również między innymi: w Polsce, na Litwie, w Kanadzie, we Włoszech, Francji, w Grecji, Holandii, Szwecji oraz Hiszpanii. 

Naukowcy w toku badania zsekwencjonowali genom wirusa SARS-CoV-2 przy użyciu między innymi próbki pobranej z nosogardzieli od pracownika fermy, który uzyskał wynik dodatni na obecność tego koronawirusa, ale nie wykazywał objawów. Próbkę pobrano 1 lutego 2021 roku od członka personelu z zachodniopomorskiego gospodarstwa, gdzie u norek wykryto ognisko. Próbki pobrano również od innych pracowników fermy oraz okolicznych mieszkańców, ale tylko jedna osoba uzyskała wynik dodatni. Genom wirusa z próbki zsekwencjonowano przy użyciu protokołu technologii ARTIC Nanopore, a następnie zdeponowano w GISAID. Analiza wykazała, że wirus obecny u pracownika jest z tej samej grupy, którą potwierdzono u zwierząt. Ponadto u członka personelu zarejestrowano takie same mutacje patogenu, co u norek. 

Należy jednak zaznaczyć, że badanie było ograniczone, bowiem dotyczyło jedynie osób, w tym pracowników, mieszkających blisko fermy. Zdaniem naukowców, krótko po wykryciu zakażenia na fermach należy zbadać próbki od szerszej populacji. 

W każdym razie, nie można podać w wątpliwość faktu, że wyniki badań potwierdzają potrzebę stosowania monitoringu epizootiologicznego i analizy genomowej próbek osób mających styczność z tymi zwierzętami futerkowymi. Na ten moment nie wiadomo czy obecne w wirusie występującym u norek mutacje wpływają na zakażalność ludzi, przebieg choroby lub reakcje układu odpornościowego. 

Należy także wspomnieć, że możliwość przenoszenia wirusa z norek na człowieka nie stanowi jedynie problemu w aspekcie zdrowia publicznego. Jest to również problem, który dotyczy hodowców oraz sektora rolniczego, bowiem w przypadku wykrycia zakażenia u norek w wielu krajach stosuje się eutanazję zwierząt. Przykładowo, w Polsce, gdzie do tej pory zarejestrowano siedem ognisk SARS-CoV-2 u tych zwierząt, przez co uśmiercono około 74 tys. osobników, hodowcy ponieśli ogromne straty finansowe, ponieważ nie przysługują im odszkodowania. Z kolei w Danii w grudniu 2020 roku z powodu obecności wirusa u norek uśmiercono ponad 17 milionów zwierząt, przebywających na około 1000 fermach. Dania ze światowego lidera stała się państwem pozbawionym ferm norek. Wprowadzono zakaz hodowli w tym kraju do końca 2022 roku. W listopadzie 2021 roku władze Kolumbii Brytyjskiej ze względu na pandemię COVID-19 postanowiły, że do 2025 roku hodowle norek w tym regionie mają zostać zlikwidowane. Ogólnie rzecz ujmując, w związku z rozprzestrzenieniem wirusa SARS-CoV-2 w niektórych państwach rynek futrzarski bazujący na skórach norek przestał istnieć, a w niektórych jego istnienie jest zagrożone. Warto jednak zaznaczyć, że decyzje władz państw wiodących prym w hodowli zwierząt futerkowych, działające na niekorzyść gospodarzy, mogą doprowadzić do powstania na rynku niszy, z której mogą skorzystać Rosjanie, Chińczycy lub Ukraińcy.

Źródło: Ł. Rybalski, M. Kosiński, N. Mazur-Panasiuk, T. Sironen, K. Pyrć, M. Grzybek, Zoonotic spillover of SARS-CoV-2: mink-adapted virus in humans