Emocjonalne przyczyny udaru mózgu

Zespół badaczy z Narodowego Uniwersytetu Irlandii w Galway (NUI) przeprowadził globalne badanie sprawdzające korelacje różnych przyczyn wywołujących udar mózgu. Wykazano (m.in.), że u 1 na 11 osób przeżywających udar możliwą przyczyną jest wysoko stresogenna sytuacja lub intensywne odczuwanie gniewu. W badaniu przeanalizowano dane zebrane od ponad 13 tysięcy pacjentów zróżnicowanych pod względem pochodzenia etnicznego.

Według ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) udar, czyli nagłe uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego[1], jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że każdego roku około 7500 Irlandczyków doznaje udaru, a około 2000 z nich z tego powodu umiera. Problem zdaje się pogłębiać z roku na rok ze względu na starzejące się społeczeństwa wielu państw globu.

Następstwami udaru mogą być rozmaite ubytki o charakterze neurologicznym czy problemy w ogólnym funkcjonowaniu. Jakie mogą być natomiast jego przyczyny? To pytanie zadał sobie zespół badaczy z Narodowego Uniwersytetu Irlandii w Galway. Pod przewodnictwem doświadczonych naukowców, w tym profesora Andrew Smytha, specjalisty w zakresie epidemiologii klinicznej i nefrologa, zespół wykazał parę interesujących korelacji.

Jak się okazało, statystycznie 1 na 11 osób, które przeżyły w danym czasie udar mózgu, godzinę przed zdarzeniem doświadczały silnych emocji, takich jak gniew czy złość, bądź uczestniczyły w wysoko stresogennych sytuacjach życiowych. Z kolei 1 na 20 badanych pacjentów przed udarem wykonywał bardzo ciężki trening fizyczny lub był zdany na zbyt wysoki dla indywidualnych możliwości organizmu wysiłek.

Badanie zostało oparte na analizie 13462 przypadków ostrego udaru mózgu - głównie niedokrwiennego, w którym to skrzep krwi blokuje lub zwęża tętnicę prowadzącą do mózgu, co może w niektórych przypadkach prowadzić do krwotoku śródmózgowego. Ponadto dane do analizy pozyskano od pacjentów z 32 różnych krajów zróżnicowanych pod względem pochodzenia etnicznego.

Zdaniem profesora Smytha: Zapobieganie udarom jest priorytetem dla lekarzy i pomimo postępów trudno jest przewidzieć, kiedy może wystąpić. Wiele badań skupiało się na średnio- i długoterminowych ekspozycjach, takich jak nadciśnienie, otyłość czy palenie. Nasze badanie miało na celu spojrzenie na ostre ekspozycje, które mogą działać w roli wyzwalaczy.

Co ciekawe, w badaniu wzięto również pod uwagę poziom wykształcenia pacjentów, które w jednym przypadku okazało się mieć znaczenie. Bowiem u osób z niższym wykształceniem zaobserwowano zwiększone ryzyko wystąpienia udaru po sytuacjach o silnym ładunku emocjonalnym. Z kolei jeśli chodzi o ćwiczenia fizyczne, to wykazano 60% wzrost ryzyka krwotoku śródmózgowego w ciągu godziny po epizodzie ciężkiego wysiłku. Większy wzrost odnotowano natomiast u kobiet, a mniejsze ryzyko u osób z prawidłowym BMI.

Mając to na uwadze, współautorka badań, dr Michelle Canavan, zaleca osobom w każdym wieku, by dbały o zdrowie fizyczne i psychiczne poprzez codzienne wyzwalanie dobrego samopoczucia oraz unikanie jednorazowego ciężkiego wysiłku fizycznego, jak i prowadzenie zdrowego trybu życia bazującego na regularnych treningach.

[1] Więcej informacji w: F. Raciborski, E. Gawińska, A. Kłak, A. Słowik, M. Wnuk, Udary mózgu - rosnący problem w starzejącym się społeczeństwie, Instytut Ochrony Zdrowia, Warszawa 2016, s. 11-12.

Źródła: F. Raciborski, E. Gawińska, A. Kłak, A. Słowik, M. Wnuk, Udary mózgu - rosnący problem w starzejącym się społeczeństwie, Instytut Ochrony Zdrowia, Warszawa 2016/ Science Daily/ A. Smyth, M. O’Donnell, G. J. Hankey, S. Rangarajan, P. Lopez-Jaramillo, D. Xavier, H. Zhang, M. Canavan, A. Damasceno, P. Langhorne, A. Avezum, N. Pogosova, A. Oguz, S. Yusuf, Anger or emotional upset and heavy physical exertion as triggers of stroke: the INTERSTROKE study, „European Heart Jorunal” 2021, doi.: 10.1093/eurheartj/ehab738.