USA: przełom w terapii regeneracyjnej rdzenia kręgowego
- Dodał: Ela Albadri
- Data publikacji: 25.11.2021, 22:15
Nowa terapia, opracowana przez naukowców z USA, skutecznie odwróciła paraliż i naprawiła poważne urazy rdzenia kręgowego u myszy. Zwierzęta odzyskały zdolność chodzenia po czterech tygodniach od wstrzyknięcia preparatu leczniczego.
Badania w kierunku odkrycia sposobu na regenerację rdzenia kręgowego zostały przeprowadzone przez zespół profesora Samuela I Stuppa z Northwestern University. Jego celem stało się nie tylko zlikwidowanie szkód powstałych w wyniku urazu lub choroby, ale też odwrócenie paraliżu całego ciała lub jego części. Te dwa zagadnienia stanowiły dotąd wyzwanie dla środowiska naukowego. Centralny układ nerwowy, który obejmuje mózg i rdzeń kręgowy, nie posiada zdolności do samonaprawy ani po doznaniu urazu, ani też przy chorobie zwyrodnieniowej. Rezultaty dotychczasowych prób regeneracji rdzenia kręgowego były nieefektywne.
Zespół uniwersytecki w Illinois zaprojektował terapię, w której po wstrzyknięciu medykamentu, płyn mózgowo-rdzeniowy natychmiast tworzy sieć nanowłókien. Ta z kolei zostaje dopasowana do struktury obecnej wokół rdzenia kręgowego. Podstawową trudnością stało się pobudzenie komunikacji międzykomórkowej. Receptory w neuronach i innych komórkach nieustannie się poruszają. Opracowana terapia wymagała zatem spreparowania czynnika pobudzającego komórki rdzeniowe do przemieszczenia się. Poza osiągnięciem zdolności do naśladowania struktury tkanki w okolicy rdzenia kręgowego, terapia została precyzyjnie dostosowana do ruchu receptorów komórkowych. Oznacza to, że cząsteczki wprowadzanej do organizmu substancji będą częściej stykać się z mobilnymi receptorami.
Najważniejsza innowacja w badaniach przeprowadzonych na Northwestern University dotyczy kontrolowania zbiorowego ruchu ponad stu tysięcy cząsteczek, występujących w drobnych nanowłókienkach. Wprawienie tych cząsteczek w ruch przypomina wówczas taniec, co sprawia wrażenie, że tymczasowo wyskakują one ze struktur, znanych jako polimery supramolekularne. To przekłada się na skuteczniejsze połączenie z receptorami rdzenia kręgowego. Następnie cząsteczki wysyłają dwa sygnały, które rozpoczynają proces naprawczy. Aksony przekazują do mózgu komunikat, skłaniający je do regeneracji. Drugi sygnał stymuluje komórki do namnażania, co prowadzi do odbudowy naczyń krwionośnych. W efekcie tkanka zyskuje dopływ krwi, a to ma kluczowe znaczenie dla odnowy tej części organizmu.
Inne korzyści wynikające z zastosowania pionierskiego leczenia obejmują redukcję blizny i odbudowę mieliny (izolacji otaczającej aksony). W ciągu dwunastu tygodni od wprowadzenia środka terapeutycznego substancje ulegają biodegradacji i rozpadają się na składniki odżywcze, które są wchłaniane przez komórki. Zastosowany środek całkowicie znika z organizmu bez pozostawienia skutków ubocznych. Zespół S. I Stuppa zmierza do rozpoczęcia testów na ludziach. Proces zatwierdzania nowej terapii został zgłoszony do FDA (Amerykańskiej Agencji do spraw Żywności i Leków).
Technika dostrajania cząsteczek do ruchu komórek i receptorów może znaleźć zastosowanie w leczeniu innych schorzeń. S. I Stupp podkreśla, że tkanki ośrodkowego układu nerwowego, które z powodzeniem zregenerowały się w uszkodzonym rdzeniu kręgowym, są podobne do tych w mózgu dotkniętych udarem i chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak ALS (stwardnienie zanikowe boczne), choroba Parkinsona i choroba Alzheimera. To otwiera ścieżkę do przełamania stagnacji w terapii wielu schorzeń neurologicznych.