Tajemnica naturalnego mechanizmu w mózgu osób dwujęzycznych

Zespół neuronaukowców z Uniwersytetu w Nowym Jorku, za pomocą badania wykorzystującego technikę magnetoencefalografii (MEG), odkrył mechanizm łączenia słów z jednego języka oraz zdolność mózgu do łączenia słów w dwóch różnych językach. Jak się okazało, zmiana z jednego języka na drugi jest niedostrzegalna przez mózg osób dwujęzycznych.

W ostatnich latach coraz większa liczba naukowców zaczęła się częściej zastanawiać nad zjawiskiem dwujęzyczności, przy czym w gronie zainteresowanych badaczy znajdują się nie tylko językoznawcy i pedagodzy, ale także kognitywiści czy neurobiolodzy. Wzrost zainteresowania tematem obserwuje się szczególnie w wielokulturowych Stanach Zjednoczonych. Szacuje się, że około 60 milionów obywateli USA posługuje się na co dzień co najmniej dwoma językami. Mimo to nadal mechanizmy neurologiczne dwu- i wielojęzyczności nie są nam dobrze znane.

Zjawisko jest interesujące z wielu różnych przyczyn, w tym dlatego, że osoby dwujęzyczne często mieszają języki, którymi się posługują podczas rozmowy, co rodzi pytania względem sposobów funkcjonowania mózgu w tym nietypowym akcie komunikacji. Badacze z Uniwersytetu w Nowym Jorku postanowili to sprawdzić, zadając pytanie: czy dwujęzyczni interpretują wyrażenia w różnych językach przy użyciu tych samych mechanizmów, co w przypadku rozumienia wyrażeń w jednym języku, czy też czynią to w inny sposób?

Podczas serii eksperymentów naukowcy zmierzyli aktywność neuronalną dwujęzycznych koreańsko-angielskich ochotników. Podczas badania uczestnicy oglądali na ekranie komputera kombinację rozmaitych słów i obrazów. Następnie mieli za zadanie wskazać, czy dany obraz pasuje do poprzednich słów, czy też nie. Słowa te albo tworzyły dwuwyrazowe zdania, albo były parą samodzielnych czasowników, niepasujących do siebie. W niektórych seriach dwa wybrane słowa pochodziły z jednego języka, a w innych z obu - angielskiego i koreańskiego.

Do zmierzenia aktywności neuronalnej naukowcy użyli magnetoencefalografii (MEG), tj. techniki odwzorowującej aktywność mózgu poprzez rejestrowanie pól magnetycznych, które są inicjowane za pośrednictwem prądu elektrycznego wytwarzanego przez wspomniany organ.

Badania wykazały, że osoby dwujęzyczne podczas interpretacji wyrażeń zapisywanych w różnych językach wykorzystywały ten sam mechanizm neuronowy, co przy interpretacji wyrażeń jednojęzycznych. Ponadto zarejestrowano brak wrażliwości w lewym przednim płacie skroniowym. Obszar ten jest odpowiedzialny za łączenie wielu znaczeń konkretnych słów ze sobą, co wskazuje na to, że interpretacje ich w różnych językach nie były przez niego różnicowane, a były traktowane jako wyrażenia pochodzące z jednego języka.

Odkrycie to sugeruje, że zmiana języka jest czymś naturalnym dla osób dwujęzycznych, ponieważ ich mózg posiada mechanizm kombinacyjny niewrażliwy na zmianę języka. Zdaniem jednej z głównych badaczek, Sarah F. Phillips: Badania te pokazują, że dwujęzyczne mózgi potrafią z zaskakującą łatwością interpretować złożone wyrażenia zawierające słowa z różnych języków.

Źródła: S. F. Phillips, L. Pylkkänen, Bilingualism comes naturally to our brains: Processing multiple languages taps same mechanisms as listening to only one, „eNeuro” 2021, nr 8 (6), doi.: 10.1523/ENEURO.0084-21.2021/ Science Daily/ NYU/ eneuro.org.