Katastrofa kosmiczna źródłem mitu o Sodomie
- Data publikacji: 23.09.2021, 10:25
Naukowcy odkryli, że miasto Tall el-Hammam w epoce brązu zostało zniszczone przez eksplozję ciała niebieskiego. To zdarzenie mogło stać się źródłem mitu o Sodomie.
Tall el-Hammam leżące w dolinie Jordanu, na północny wschód od Morza Martwego, w epoce brązu było największym miastem południowego Lewantu. Przez około 3000 lat stanowiło najważniejszy ośrodek istniejącego tam miasta-państwa. Około 1650 roku przed naszą erą miasto zostało całkowicie zniszczone i wraz z około 120 pobliskimi miejscowościami nie było zamieszkane przez następne 300–600 lat. Archeolodzy z całego świata przez 15 lat prowadzili tam prace badawcze, dzięki którym udało się ustalić przyczynę katastrofy, czego owocem jest publikacja w prestiżowym czasopiśmie Nature.
Starożytne miasta często noszą ślady zniszczenia przez wojny, pożary, bądź trzęsienia ziemi. Warstwa archeologiczna, która wyznacza koniec istnienia Tall el-Hammam, jest pod wieloma względami wyjątkowa. W półtorametrowej grubości warstwie węgla, pyłu i ruin znaleziono stopione cegły, naczynia, fragmenty gipsu i trudnotopliwe metale – wskazujące na temperaturę przekraczającą 2000 °C. Piasek uległ metamorfizacji w kwarc szokowy, na skutek wystąpienia ciśnień od 50 do 100 tysięcy razy wyższych niż ciśnienie atmosferyczne. Część węgla została przeobrażona w diamentoidy, mikroskopijne kryształy o strukturze zbliżonej do diamentu.
Te i inne dowody wskazują na potężną eksplozję, silniejszą od katastrofy tunguskiej z 1908 roku, kiedy małe ciało niebieskie eksplodowało nad rosyjską tajgą. Wyzwolona energia była około 1000 razy większa niż w wybuchu bomby jądrowej w Hiroszimie i powaliła ponad 2000 km² lasu. Szczęśliwym trafem zdarzenie miało miejsce w odludnym terenie i według świadków, jego ofiarą padło tylko kilku pasterzy reniferów.
W Tall el-Hammam mieszkało około 8000 osób. Wśród ruin znaleziono jedynie 10 rozpoznawalnych fragmentów ludzkich szkieletów, pozostałe fragmenty kostne są zbyt zniszczone. W tym samym czasie całkowitemu zniszczeniu uległo również oddalone o 22 kilometry Tell es-Sultan (późniejsze Jerycho). Fala uderzeniowa powaliła wieżę obronną, a miasto spustoszył gwałtowny pożar, który jednak nie osiągnął tu tak wysokiej temperatury jak w Tall el-Hammam, bliżej epicentrum.
Uderzenie ciała niebieskiego rozproszyło po zniszczonym obszarze duże ilości zasolonej gleby, sprawiając, że ziemia przestała być żyzna. Populacja w dolnej dolinie Jordanu na kilka stuleci spadła z ok. 45–60 tysięcy osadników, do kilkusetosobowych grup nomadów. Obszar dotknięty katastrofą stał się znany jako Abel, „ziemie żałoby”. Przypuszczalnie ustna tradycja opisująca to zdarzenie, stała się źródłem zapisanego w Biblii mitu o zniszczeniu Sodomy.