Wpływ ćwiczeń fizycznych w dzieciństwie na funkcje poznawcze

Badacze z Uniwersytetu w Kobe i Tamagawa wykazali związek między ćwiczeniami fizycznymi, wykonywanymi w dzieciństwie, a sprawniejszym działaniem sieci mózgowej, odpowiedzialnej za funkcje poznawcze w późniejszym życiu. Jednocześnie nie znaleziono korelacji między podobną sprawnością funkcji poznawczych a aktywnością fizyczną rozpoczętą po okresie dzieciństwa. Tym samym uważa się, że ćwiczenia fizyczne praktykowane do 12. roku życia oddziałują najmocniej na rozwój odpowiednich obszarów w mózgu.

Już 10 lat temu liczne badania wskazywały na specyficzny związek między ćwiczeniami fizycznymi, praktykowanymi w okresie przedszkolnym i szkolnym, z rozwojem funkcji poznawczych dziecka. Ostatnie odkrycia dają jednak nieco inne światło, wskazując na konkretne korzyści płynące z aktywności fizycznej w kontekście utrzymania i intensyfikowania rozwoju wielu funkcji poznawczych, co jest widoczne szczególnie w wieku średnim i późniejszym.

Japońska grupa badaczy, pochodzących z Uniwersytetu w Kobe oraz z Uniwersytetu Tamagawa, przeprowadziła badanie rejestrujące zmiany w sieci neuronowej i strukturze kory mózgowej 214 ochotników, mających od 26 do 69 lat. Uczestnicy zostali przebadani dwuetapowo. Pierwsza część procesu dotyczyła sprawdzenia częstotliwości i jakości ćwiczeń fizycznych wykonywanych w dzieciństwie. W tym celu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Kolejnym etapem był pomiar zdolności poznawczych mierzonych za pomocą specjalistycznych zadań praktycznych typu Go/No-go. Podczas wykonywanych zadań naukowcy pobierali obrazowe dane z mózgu (za pomocą rezonansu magnetycznego), które zostały następnie dogłębnie przeanalizowane.

Wyróżnione badanie wykazało związek między aktywnością fizyczną w dzieciństwie, wykonywaną do 12. roku życia włącznie, z wyższym poziomem sprawności funkcji poznawczych w życiu dorosłym. W tym przypadku podobnej korelacji nie wykazano, gdy uczestnicy badania deklarowali wzmożoną aktywność fizyczną dopiero podczas adolescencji, jak i w późniejszych okresach życia. Osoby ćwiczące we wczesnym dzieciństwie popełniały zdecydowanie mniej błędów w kontrolowanych zadaniach niż badani niećwiczący. Ponadto dowiedziono, że tworzenie sieci mózgowej jest podatne na czynniki środowiskowe. Powyższe wyniki pokazują, w jaki sposób nasz mózg się rozwija i jak ważny jest ruch dla rozwoju obu półkul mózgowych.

Źródła: T. Ishihara, A. Miyazaki, H. Tanaka, T. Fujii, M. Takahashi, K. Nishina, K. Kanari, H. Takagishi, T. Matsuda, Childhood exercise predicts response inhibition in later life via changes in brain connectivity and structure, „NeuroImage” 2021/Eureka Alert.