Gospodarka cyrkularna a granice planetarne
OCG Saving The Ocean/Unsplash

Gospodarka cyrkularna a granice planetarne

  • Dodał: Ela Albadri
  • Data publikacji: 13.06.2021, 16:05

Zastąpienie gospodarki liniowej przez cyrkularną napotyka na coraz większy nacisk ze strony naukowych ośrodków badawczych. Wyznaczenie dziewięciu obszarów w ramach tak zwanych granic planetarnych wskazuje, iż modyfikacja procesów wytwórczych jest niezbędna dla aspektów proekologicznych.

 

Globalne zmiany klimatyczne i granice zdolności przetrwania ekosystemu wymuszają szereg zmian w funkcjonowaniu człowieka. W sferze żywienia dotyczy to między innymi fleksitarianizmu, głównie przez ograniczenie produkcji i spożycia mięsa. Aktualna gospodarka światowa opiera się w dużym stopniu na prowadzeniu liniowych działań, w których recykling i obieg surowców czy produktów zyskuje charakter liniowy. W ten sposób dochodzi do zaburzenia cyklu przemian fizykochemicznych i nagromadzenia liczby odpadów, jakie zanieczyszczają Ziemię. To z kolei zbliża ludzkość do przekroczenia jednej z granic planetarnych, a zatem punktu krytycznego załamania się uniwersalnego ekosystemu. Zjawisko to jest nieodwracalne i zagraża przetrwaniu biosfery planety.

 

Przeobrażenie bieżących procesów ekonomicznych w kierunku gospodarki cyrkularnej, gdzie występuje zamknięty obieg i liczne przemiany substancjonalne, sprzyja minimalizowaniu ilości odpadów. Dążenie do osiągnięcia takiego stanu to nie tylko pusty postulat naukowców, ale też realne działania międzynarodowe. Szczególne zaangażowanie i aktywność w tym zakresie towarzyszą Unii Europejskiej, która do 2050 roku zamierza całkowicie przekształcić gospodarkę wspólnotową w model cyrkularny. Szacuje się, iż lata 2020-2030 będą kluczowe dla przetrwania biosfery na Ziemi, uwzględniając wszystkie granice planetarne (w tym skażenie atmosfery, zanik bioróżnorodności, utratę zasobów lasów amazońskich, itp.).

 

Wśród założeń planistycznych, które mają zapobiec przekroczeniu którejkolwiek z granic planetarnych, znajduje się chociażby osiągnięcie konsensusu, co do globalnego recyklingu tworzyw sztucznych, budowania aliasów strategicznych na rzecz gospodarki cyrkularnej, a przede wszystkim odnotowanie zauważalnego progresu w ochronie środowiska. Zredukowanie światowego konsumpcjonizmu stanowi dodatkowy komponent niwelowania ekonomii liniowej w życiu całej populacji na świecie. Równoważenie globalnego rozwoju społecznego towarzyszy już dziś poszczególnym państwom, ale, zgodnie z podejściem naukowców, jedynie solidarne oraz konsekwentne działania międzynarodowe są w stanie wypracować zamierzoną efektywność. Gospodarka liniowa powinna zostać całkowicie wykluczona na świecie do 2060 roku, biorąc pod uwagę wyczerpywanie się zasobów surowcowych. Wciąż największe szkody środowiskowe przypisuje się eksploatacji paliw kopalnych.

 

Źródło: Circular Economy Action Plan (KE), EKO Greece, Circular Economy Research Center (CERC)