Przedsiębiorstwa społeczne pomagają pracownikom budować kapitał ludzki

Przedsiębiorstwo społeczne jest pojęciem, które ze względu na swoją konstrukcję niewiele mówi o tego rodzaju podmiocie. Wzrastający udział i rola tych organizacji na rynku gospodarczym powoduje coraz większe zainteresowanie nimi ze strony firm i środowisk naukowych. Kluczowym wyróżnikiem przedsiębiorstw społecznych są benefity wnoszone dla zbiorowości, zamiast ekspozycji interesów indywidualnych.

Przedsiębiorstwo społeczne nie zostało dotychczas umocowanie w polskim prawie. Praktyka rynkowa wskazuje jednak, iż wnoszą one istotne profity dla całych grup społecznych. To z kolei staje się szczególnie ważne dla populacji plemiennych w rejonach świata, które są ekonomicznie wyalienowane od reszty globalnej czy chociażby zachodniej cywilizacji. Rdzeniem zakładania podmiotów o charakterze przedsiębiorstw społecznych jest zatrudnianie osób wykluczonych społecznie, marginalizowanych, dyskryminowanych czy też posiadających ograniczone możliwości zarobkowe.

Czym dokładnie są przedsiębiorstwa społeczne? W obecnych warunkach ekonomicznych przyjmują one formę stowarzyszeń, fundacji, organizacji pozarządowych, których zadaniem staje się wsparcie konkretnej społeczności i jej interesów. Wypracowywany w działalności zysk jest przeznaczany głównie dla członków owej społeczności, pomijając korzyści osobiste współtwórców podmiotu. Rosnąca w ciągu ostatniej dekady popularność tego typu firm sprzyja kształtowaniu kapitału ludzkiego zatrudnionych osób. W tym obszarze mieści się wyrównywanie szans edukacyjnych i zawodowych, eliminowanie skrajnego ubóstwa, likwidowanie zamkniętego kręgu biedy, a nawet przywracanie społeczeństwu zresocjalizowanych jednostek.

Koncept przedsiębiorstwa społecznego pojawił się w XIX wieku, a znaczący wkład w jego ulokowanie na rynku wniósł Charles Gide – francuski ekonomista. W postmodernistycznym świecie wiele firm tworzy własne przedsiębiorstwa społeczne. Służą one do budowania wizerunku, promocji i realizowania założeń społecznej odpowiedzialności biznesu. Nastawienie na priorytety prospołeczne i proekologiczne determinuje swoistą modę na powstawanie przedsiębiorstw społecznych. Osiąganie pewnych źródeł utrzymania materialnego, zapewnienie warunków do rozwoju zawodowego i podobne komponenty, umożliwiają wypracowanie szacunku dla uczestników tych organizacji, pozycji w regionie i stabilizacji położenia finansowego.

Kształtowanie lepszej przyszłości dla określonych grup społecznych, które posiadają specyficzne problemy i potrzeby, niesie ze sobą niezwykły potencjał także po stronie gospodarczej. Dywersyfikacja alokowanych zasobów kapitałowych na rynku konkurencyjnym przekłada się na zmniejszanie dysproporcji między regionami. Przedsiębiorstwa społeczne nie są traktowane jako komponent dobroczynności, ale nowatorski sposób na rozwój współczesnego biznesu. Zaangażowanie w tego rodzaju działalność podejmują giganci, tacy jak IKEA. Do znanych przedsiębiorstw społecznych, które wypracowują rokrocznie duże zyski dla swoich społeczności, zalicza się gazeta Big Issue, firma handlowa Cafédirect (sprzedająca napoje na zasadach Fair Trade), podmiot Eaga Partnership (zarządzający m. in. systemami wydajności energetycznej) czy tez brytyjski projekt Eden (ogród botaniczny w Anglii),. Wśród przedsiębiorstw społecznych obecnych w Polsce wskazać można cieszyńskie Towarzystwo Pomocy Wzajemnej Być Razem oraz warszawskie Stowarzyszenie Niepełnosprawni dla Środowiska EKON. Każdy z tych podmiotów stanowi współczesną hybrydę działalności środowiskowej, gospodarczej i prospołecznej, implementującej nową wartość dodaną w biznesie. Potencjał przedsiębiorstw społecznych na całym świecie może być wyznacznikiem przeobrażeń socjologicznych i ekonomicznych w ciągu najbliższych lat.

Źródło: ICAN Institute, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, IKEA, OWES, OECD/EU