Łączenie przedmiotów szkolnych szansą dla edukacji

Naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge i Edynburgu wskazują na diametralną potrzebę reformy programu nauczania, w odniesieniu do wielu krajów świata, w taki sposób, by umożliwić łączenie ze sobą wielu przedmiotów szkolnych trans- i interdyscyplinarnie. Badacze argumentują, że najbardziej znacząca modyfikacja powinna zacząć się od połączenia nauk ścisłych z przedmiotami artystycznymi. Dzięki temu uczniowie mieliby szanse na jak najlepsze przygotowanie się do życia i umiejętne rozwiązywanie problemów związanych z potencjalnymi przyszłymi kryzysami i zagrożeniami.

Reformy szkolnictwa na każdym szczeblu edukacji są nieodzownym elementem zmieniającego się świata. System rzadko kiedy jest idealny i uniwersalny, a specjaliści zawsze znajdą coś do poprawy. Mając to na uwadze, naukowcy zajmujący się edukacją doszli do wniosku, że istnieją nieodparte argumenty przemawiające za drastyczną zmianą programu nauczania w kierunku ujęcia przedmiotów szkolnych w sposób transdyscyplinarny. Tego typu połączenie miałoby umożliwić lepsze rozumienie związków i zależności pomiędzy różnymi dyscyplinami naukowymi, jak i wspomóc praktyczną stronę procesu kształcenia. Wskazany model nauczania został zainspirowany pracami i podejściem do nauki jednego z najsłynniejszych wynalazców całego globu – Leaonarda da Vinci.

Wyróżniony włoski malarz, rzeźbiarz czy też odkrywca i inżynier, typowy człowiek renesansu, już w wieku XV i XVI łączył ze sobą różne dziedziny wiedzy w sposób jak najbardziej naturalny. Z tego powodu naukowcy mają nadzieję, że idąc śladami geniusza, obecni uczniowie otrzymają lepszą szansę na pełniejszą percepcję rzeczywistości, która wyzwoli w nich większą ciekawość i wesprze umiejętności praktyczne. Wskazane kompetencje nie są na ten moment na satysfakcjonującym poziomie, mówiąc globalnie. Przy czym warto zaznaczyć, iż transdyscyplinarne podejście nie jest wcale nowością, mając na uwadze fiński system oświaty.

Ponadto artykuł naukowy, który został opublikowany w czasopiśmie Curriculum Perspectives przez badaczy z Uniwersytetu w Cambridge i Edynburgu, odnosi się także do innych korzyści, które uczniowie mogą potencjalnie odnieść w momencie zatarcia granic między przedmiotami szkolnymi. Do zalet tego rozwiązania zaliczają pogłębienie znajomości kluczowych teorii matematycznych, wzrost ogólnego poziomu zrozumienia nauk ścisłych, urozmaicenie procesu uczenia się, jak i wzrost ważności sztuki, która dotąd nierzadko była marginalizowana.

Naukowcy, zadając sobie rozmaite pytania (między innymi: w jaki sposób możemy przejść od szczegółowej wiedzy zgromadzonej poprzez pojedyncze dyscypliny do zakresu rozumienia, który wynika z patrzenia na świat z długoterminowej perspektywy myślenia ekologicznego i ewolucyjnego?) oraz zbierając wyniki różnych badań i opinii środowiska naukowego, jak też artystycznego, doszli do wielu konkluzji odnoszących się do wartości dialogu, różnorodności i wszechstronności, które są niezbędne by móc sprostać wyzwaniom współczesności, przede wszystkich tym związanym ze zmianami ekosystemu.

Co ciekawe, badacze oparli swój model analizy systemu w kontekście biologicznej koncepcji kłącza jako metafory wiedzy. Bowiem kłącze powinno być wolne od hierarchii, nieustannie otwarte, rozrastające się w nieprzewidywalne strony i kierunki. Wychodząc z myślenia nieliteralnego, ten sposób myślenia wiąże się z możliwością cyklicznego redefiniowania wiedzy, w tym pojęć, norm, procesów, które są nierzadko wąsko i odmiennie rozumiane przez różne dyscypliny naukowe. Proponowany sposób myślenia i działania umożliwia płynną eksplorację sztuk, nauk ścisłych bądź humanistycznych na gruncie wielu odmiennych kulturowo, politycznie czy ekonomicznie środowisk.

Źródła: P. Burnard, L. Colucci-Gray, P. Sinha: Transdisciplinarity: letting arts and science teach together. „Curriculum Perspectives” 2021, nr 41 (1)/Science Daily.