Nauczyciele pracują ciężej, a jakość ich pracy się pogarsza

Wyniki badania, opublikowane w renomowanym czasopiśmie Oxford Review Education przez grupę badaczy z University College London (UCL), wykazują, że poziom intensywności pracy dydaktyczno-wychowawczej wzrósł w przeciągu 25 lat prawie dwukrotnie i wymaga coraz większego wysiłku. Mimo że nauczyciele pracują ciężej w stosunku do wybranych profesji społecznych, intensyfikacja nie oddziałuje na podwyższenie się jakości działań.

Zawód nauczyciela jest jedną z najstarszych profesji. Jego wykonywanie wymaga posiadania zarówno wiedzy ogólnej i specyficznej dla danego stopnia edukacji, jak również odpowiednich cech osobowych i wykształcenia kierunkowego*. Co ważne, zmiany społeczno-kulturowe nierzadko oddziałują na oczekiwania wobec profesji, a konsekwencje działania tej grupy zawodowej odczuwa każdy z nas. Z tego powodu tak istotna staje się jakość kształcenia, na którą wpływ ma wiele czynników – jednym z nich jest badany charakter postrzegania swej pracy przez współczesnych edukatorów.

Badania przeprowadzone przez naukowców z UCL w Wielkiej Brytanii wskazują na wiele niepokojących tendencji, które na przestrzeni 25 lat uległy radykalnym zmianom. Nauczyciele pracują ciężej niż kiedykolwiek wcześniej i w stosunku do innych profesji opierających się na pracy z ludźmi – jedynie prawnicy i pracownicy socjalni mają podobny poziom intensywności pracy. Porównując dane pochodzące z początku lat 90. ubiegłego wieku, edukatorzy obecnie pracują z większą częstotliwością względem poprzednich pokoleń o ok. 36%. Dodatkowo decyzyjność w kontekście wykonywanych działań oraz ogólny dobrostan uległy obniżeniu.

Coraz więcej nauczycieli przy tym stwierdza, że po odstawieniu obowiązków zawodowych czują się wyczerpani (85%), co może oddziaływać na obniżony poziom zaangażowania w pracę (zdeklarowany przez 90% osób badanych). Dla kontrastu należy nadmienić, iż poziom satysfakcji z wykonywanych czynności nie uległ pogorszeniu, a nawet w stosunku do innych profesji jest wyższy. Ponadto nauczyciele doceniają względne bezpieczeństwo swej pracy i możliwości rozwoju.

Co jednak istotne, grupa badana liczyła ponad 800 nauczycieli brytyjskich, a czynniki określające jakość i charakter pracy zostały opracowane na bazie wybranych wskaźników, które w różnych badaniach pokrewnych są zmienne. Badacze zastrzegają, że nie znaleziono bezpośrednich dowodów na jednoznaczne wyjaśnienie przyczyn obniżenia się jakości pracy. Jednakże negatywne konsekwencje odczuwane przez nauczycieli są często zauważalne - również w Polsce**.

*Więcej odnoście zawodu nauczyciela w: P. Ziółkowski: Pedeutologia. Zarys problematyki. Bydgoszcz 2016, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy.

**Mając ten fakt na względzie, zaleca się zapoznanie z badaniami przeprowadzonymi na grupie nauczycieli polskich oraz zwrócenie uwagi na inne możliwe czynniki oddziałujące na efektywność i jakość pracy edukatorów: S. L. Zalewska: Kondycja i efektywność nauczyciela. Badania narracyjne kadry nauczycielskiej we współczesnej szkole. „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna” 2018, nr 2 (12), s. 349-361/R. Stefańska-Klar: Psychologiczne aspekty pracy nauczyciela. {W:] A. Górniok-Naglik (red.): Rekomendacje w zakresie teoretycznego przygotowania studentów do wykonywania zawodu nauczyciela. Bielsko-Biała 2014, s. 61-82.

Źródło: ucl.ac.uk