Nowa szczepionka na cholerę

Naukowcy z Howard Hughes Medical Institute (HHMI) stworzyli szczepionkę na cholerę, która zapewnia ochronę przed chorobą w ciągu jednego dnia. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Science Translational Medicine.

 

Cholera powodowana jest przez bakterię Vibrio cholerae. Atakuje przede wszystkim jelito cienkie, gdzie wytwarza toksyny, które wywołują ciężkie wymioty i biegunki prowadzące do odwodnienia. Rocznie bakteria zabija od 21 do 143 tysięcy osób.

 

Po ostatniej większej epidemii cholery, która wybuchła na Haiti w 2010 roku, okazało się, że obecnie istniejące szczepionki nie zapewniają pełnej ochrony. Analiza genomu bakterii, która wywołała chorobę w środkowoamerykańskim państwie, wykazała zmiany, które zaszły w materiale genetycznym organizmu od czasu zaprojektowania pierwszych szczepionek.

 

- Ostatnie szczepionki zostały stworzone bardzo dawno temu i nie uwzględniają współczesnej wiedzy o tym patogenie – mówi Matthew Waldor, główny autor badań.

 

Zespół Waldora zaprojektował zupełnie nową szczepionkę o nazwie HaitiV. Składa się ona z unieszkodliwionych bakterii V. cholerae. Naukowcy, używając metody CRISPR (która umożliwia edycję DNA), usunęli z genomu mikroorganizmu geny odpowiadające za jego chorobotwórczość. Bakteria nie będzie też w stanie pobierać obcego DNA ze środowiska zewnętrznego, które mogłoby umożliwić jej np. produkcję toksyn lub rozwinięcie antybiotykooporności. 

 

Aby sprawdzić działanie szczepionki, badacze podali ją królikom, które po zarażeniu V. cholerae wykazują objawy podobne do tych występujących u ludzi. Genetycznie modyfikowana bakteria zasiedliła jelito cienkie zwierząt, nie powodując jednak choroby. Co więcej, króliki zarażone cholerą zaledwie 24 godziny po podaniu szczepionki również nie zachorowały.

 

Według Waldora i jego zespołu HaitiV działa podobnie do probiotyków, np. „dobrych” baterii obecnych w jogurtach lub innych sfermentowanych produktach. Nie wiadomo jednak, w jaki dokładnie sposób szczepionka chroni przed chorobą. Możliwe, że zużywa substancje odżywcze potrzebne chorobotwórczym bakteriom lub w jakiś sposób zakłóca produkcję toksyn.

 

Naukowcy są w trakcie planowania testów klinicznych, które miałyby sprawdzić działanie szczepionki na ludziach. Chociaż badacze są bardzo optymistyczni co do wyników testów, wciąż ulepszają swój produkt. Zespół przede wszystkim chce, żeby szczepionka miała długi okres przydatności oraz by była stabilna w klimacie, w którym pojawia się cholera. Waldor uważa, że dzięki badaniom jego zespołu możliwe będzie drastyczne ograniczenie występowania ognisk choroby i transmisji pomiędzy ludźmi. - Myślimy, że to będzie bardzo dobra szczepionka, dzięki której organizm zyska odporność nawet po pojedynczej dawce – dodaje.